“Không thể nhìn thấy sự thay đổi này trên bề mặt da - chỉ là khi tự soát tìm khối u, tôi có thể cảm thấy một vùng khoảng 2-3cm có kết cấu hơi khác, thô ráp hơn”, cô nhớ lại.

Fiona sống cùng chồng là Andy , 44 tuổi, một người làm vườn cảnh, tại Taunton , Somerset với con gái, Corrie, 15 tuổi.

“Mới chỉ một tuần trước, tuốt luốt đều có vẻ thường ngày và tôi không cảm thấy bất kỳ khối u cục nào, và núm vú trông cũng thường ngày, vậy nên tôi không nghĩ đến nó nữa”.

Nhưng cái đám thô ráp đó không mất đi. Bốn tháng sau, Fiona nhận thấy vùng đó cũng cứng hơn, mặc dầu không thấy u cục gì.

Cô kể với Andy, và anh đã giục cô đến gặp bác sĩ gia đình. Hôm sau cô đi gặp bác sĩ mặc dầu vẫn nghĩ rằng sẽ không có chuyện gì.

Tuy nhiên, thầy thuốc cho biết những thay đổi này là đáng ngờ và giới thiệu Fiona đến phòng khám vú tại bệnh viện địa phương. Gần hai tuần sau cô đến khám ở đó cùng với Andy.

Sau khi chụp nhũ ảnh, siêu thanh và sinh thiết, người ta nói rằng cô bị ung thư biểu mô tuyến vú tại chỗ (DCIS), một dạng ung thư vú giai đoạn sớm khi mà các tế bào ung thư còn khu trú trong ống dẫn sữa .

Cô được giải phẫu đoạn nhũ, kết quả cho thấy ngoài DCIS, Fiona có hai khối u ở vú phải không can hệ đến các DCIS, và khối u đã lan đến một trong các hạch bạch huyết.

"Họ bảo tôi rằng ung thư đã di căn và tôi cũng cần hóa trị. Rất may là không thấy ung thư ở hạch nào nữa. Bệnh đã được phát hiện đúng lúc.

Dù rất sốc, nhưng tôi vẫn thấy may mắn vì ung thư đã bắt đầu di căn. Nếu tôi đợi để thấy khối u thì có thể đã là quá muộn”.

Fiona đã khỏi bệnh được ba năm qua và đang đi làm trở lại.

Tuy nhiên, lần vượt qua cửa tử ngoạn mục trên đã nhấn mạnh thực tại rằng trong khi khối u là triệu chứng được biết đến nhiều nhất của bệnh ung thư vú, thì còn có những dấu hiệu khó thấy hơn mà mọi phụ nữ đều cần cảnh giác.

Những dấu hiệu này bao gồm đổi thay về kết cấu da, chẳng hạn như da có cảm giác lổn nhổn hoặc “sần sùi như vỏ cam”, nhăn nhúm hoặc dày lên, nổi mẩn xung quanh núm vú, chảy dịch, cũng như những thay đổi về kích thước và hình trạng của vú, đau ở vú và nách và các tĩnh mạch giãn nhìn thấy rõ hơn.

Các triệu chứng khác nhau đôi khi can hệ đến vị trí của ung thư ở vú, theo tấn sĩ Emma Pennery, giám đốc lâm sàng của tổ chức Breast Cancer Care.

"thí dụ, ung thư khu trú trong các ống dẫn sữa có thể không tạo thành u cục vì bệnh có thể lan dọc theo ống dẫn bên trong mô vú.

"Một số người nhận thấy một chỗ lún, lõm, ở vú. Hiện tượng này có thể là do ung thư dính vào mô vú và co kéo nó vào bên trong”.

Những đổi thay như tĩnh mạch giãn có thể là dấu hiệu cho thấy ung thư đang làm tắc huyết quản.

mặc dầu thường thì không có những triệu chứng đặc hiệu cho các loại ung thư vú khác nhau, song cũng có một số ngoại lệ.

Ban đỏ đóng vảy giống eczema xung quanh núm vú đôi khi có can dự với một dạng ung thư vú hiếm gặp gọi là bệnh Paget, thường bắt đầu từ núm vú hoặc quầng vú và có thể ngứa.

BS. Julie Cooke, bác sĩ X quang tư vấn tại Trung tâm vú Jarvis, Bệnh viện Hạt Royal Surrey, Guildford, cho rằng người nữ giới rất cần biết rõ bộ ngực của mình trông thế nào và cảm thấy thế nào khi thường ngày để có thể nhận ra sớm khi có bất kỳ sự thay đổi gì.

"Không phải mọi thay đổi đều là do ung thư vú, nhưng những thay đổi khó thấy ở da có thể là do vú tự thu vào và cố để tạo thành bức tương ngăn chặn ung thư", bà giảng giải.

"đôi khi bạn vết lõm hoặc vết nhăn trên da do sự thay đổi tự nhiên trong vú – tỉ dụ như ở đàn bà lớn tuổi có ngực lớn, đặc biệt là ở phần dưới của vú - nhưng đừng vội cho rằng đó là bình thường. Hãy đi khám ngay.”

Bà khuyên mọi đàn bà nên tự kiểm tra trước gương để biết bộ ngực của mình trông như thế nào và kiểm tra khi nhìn nghiêng, bên dưới, cũng như vùng nách và vùng ngực đến xương đòn.

“Nên thẩm tra hai bên ngực với kích thước như nhau - thường nhật thì một bên ngực sẽ lớn hơn bên kia một chút - nhưng sẽ không thường ngày nếu đó là một sự đổi thay mới.

Da trên vú cần trơn nhẵn khi sờ. Tìm những thay đổi ở núm vú, chả hạn như một bên nhô ra ngoài còn một bên tụt vào trong, kiểm tra xem da có bị đỏ, bong vảy xung quanh núm vú hoặc ngứa hay không.

Núm vú tiết dịch tự phát ở một bên, có thể có lẫn máu, màu nâu hoặc trong cho thấy có gì đó ở vú đó gây kích ứng.

dù rằng chảy dịch cả hai bên, là sữa và chảy ra từ nhiều điểm thì khó có thể là ung thư”. (Hiện tượng này nhiều khả năng là dấu hiệu của rối loạn nội tiết).

Jackie Harris, một chuyên gia về điều dưỡng lâm sàng tại Breast Cancer Care, cho biết gần một phần năm những nữ giới nhận thấy có sự thay đổi ở vú đã ngần ngừ chí ít một tháng mới đi khám. “Nhiều phụ nữ biết phải đi tìm khối u vì đó là triệu chứng ung thư vú phổ thông nhất, nhưng cũng cần tìm những đổi thay khác nữa.

"Chúng tôi biết rằng trong số những nữ giới mãi đến khi ung thư vú đã ở giai đoạn muộn mới đến bác sĩ, một tỷ lệ lớn có các triệu chứng không u cục, điều này cho thấy ít người biết về các triệu chứng khác”.

Đối với Castle Mandee, nhân viên bán hàng 47 tuổi ở Deal, Kent, triệu chứng độc nhất vô nhị của ung thư vú là vết “lõm” nhỏ ở ngực trái, mà cô nói là xuất hiện chỉ sau một đêm . "Như thể có ai đó ấn ngón tay vào ngực tôi ngay trên núm vú,” Mandee, người lấy Steve , 42 tuổi, một kỹ sư điện và có một cậu con trai là Tom, 14 tuổi.

“Vì tôi đã ngoài 40 tuổi và đã từng nuôi con bú, nên tôi chỉ nghĩ rằng ngực mình đang bắt đầu chảy xệ.

“Tôi không nhìn thấy hoặc cảm thấy bất kỳ u cục nào, vậy nên cũng không làm ngay bất cứ điều gì. Tôi được bảo là nên rà về khối u, chứ không phải vết lõm, nên tôi không lo lắng nhiều”.

Bốn tuần sau cô kể chuyện này với bác sĩ sau khi xem một chương trình truyền hình ban ngày nói về các triệu chứng ung thư vú ít gặp.

“Tôi đi khám vì bệnh khác, nhưng đã đề nghị bác sĩ rà soát “vết lõm” ở ngực - điều mà chương trình tivi còn đọng lại trong tâm trí tôi.

“bác sĩ không thấy bất kỳ khối u nào, nhưng may mắn là ông đã quyết định giới thiệu tôi đến bệnh viện vì tôi đang giữa độ tuổi 40 và đã có người thân bị ung thư vú - mặc dầu không phải người ngay trong nhà”.

Hai tuần sau, chụp nhũ ảnh cho thấy một vùng ngờ ngay trên vết lõm gần núm vú.

siêu âm sau đó cho thấy hai khối u kích thước bằng quả ô liu mà sinh thiết khẳng định là ung thư.

Mandee sững sờ: “Chắc chắn là tôi không cảm thấy chúng. Tôi nghĩ mình đã rất cảnh giác. Thật không ngờ là một thứ vớ vẩn như vậy lại là triệu chứng của ung thư”.

thầy thuốc giải thích rằng da bị lõm xuống vì khối u kéo nó vào trong.

“Các xét nghiệm sau đó trước khi giải phẫu đoạn nhũ đã cho thấy tôi còn có 5 khối ung thư biểu mô tiểu thùy - ung thư trong các tế bào lót các tiểu thùy (những phần nhỏ của vú có chức năng sinh sản sữa).

“Chúng ở độ 2, tức thị đang di căn, nhưng chưa đến hạch. Chúng có kích thước từ 1mm đến 13mm - nhỏ đến mức tôi sẽ không bao giờ thấy nếu cứ chuyên chú đi tìm khối u.

Trên thực tại, ung thư biểu mô tiểu thùy lấn chiếm, chiếm khoảng 10% số trường hợp ung thư vú, không phải lúc nào cũng tạo thành một cục rõ ràng; thay vào đó bạn có thể cảm thấy mô vú dày hơn .

Rất may, sau giải phẫu đoạn nhũ và hóa trị, kết thúc vào mùa hè năm 2013, Mandee không còn bị ung thư, nhưng cô biết mọi điều có thể đã rất khác.

“Nếu tôi cứ chờ cho đến khi khối u phát triển đủ để tạo thành một “cục” nhận ra được, thì có nhẽ bệnh đã khó điều trị hơn nhiều. Lời khuyên của tôi với những nữ giới khác là đừng chỉ châm bẩm đi tìm khối u.

"dĩ nhiên , không phải quờ quạng những đổi thay đều là do ung thư vú, nhưng thà giết nhầm còn hơn bỏ sót”.

Cẩm Tú