Những loại hóa chất sát trùng phổ biến trong ngành y tế

**htxseoso2** · 12-11-2019, 01:32 PM

Hydrogen peroxide
Hydrrogen peroxide có công thức hóa học là H2O2 với cơ chế tác dụng tạo ra gốc tự do hydroxyl (OH-) tấn công vào màng lipid của vi khuẩn, DNA và những thành phần khác của tế bào. Hóa chất có khả năng diệt khuẩn mạnh với phổ rộng ảnh hưởng tới cả vi khuẩn, vi-rút, nấm và nha bào; có thể dùng riêng với nồng độ từ 6 đến 25%, thường sử dụng nhất ở nồng độ 7,5% hoặc sử dụng kết hợp với acid peracetic. Với tác dụng này, hydrogen peroxide được dùng để khử khuẩn mức độ cao hay tiệt khuẩn những dụng cụ nội soi ở nồng độ 7,5%. Ưu điểm của hóa chất này là rất bền, đặc biệt khi được bảo quản trong thùng tối. Tuy thế có một số trường hợp hóa chất có ảnh hưởng đến hình thức và chức năng của ống nội soi.

Iodophors
Iodophors là các hợp chất hữu cơ có chứa iode, kết hợp của iode và một chất mang tính hữu cơ hay chất hòa tan để giúp giải phòng iode dần dần. Hóa chất thường sử dụng nhất là mẫu povidone iodine có cơ chế tác dụng tấn công màng tế bào, phá vỡ lẽ cấu trúc, tổng hợp protein và acid nucleic. Iodophors có thể diệt được các loại vi khuẩn kể cả cả trực khuẩn lao, vi-rút nhưng phải cần thời gian dài hơn để diệt một số nấm và nha bào. Những mẫu chế phẩm có sẵn trên thị trường thường không có khả năng và chỉ định sử dụng để diệt nha bào. Những nhà công nghệ chưa phân định được hợp chất có iode nào là chất khử khuẩn mức độ cao hay khả năng tiệt khuẩn một cách rõ ràng. Bởi thế đây là hóa chất dùng phù hợp nhất để diệt trùng da; Bên cạnh đó còn dùng để khử khuẩn lọ cấy máu và những đồ vật y tế như nhiệt kế, ống nội soi... Ưu điểm của hóa chất iodophors là ít độc, ít kích ứng nhưng thỉnh thoảng có trường hợp gây dị ứng; có tác dụng nhanh khi dùng đúng nồng độ. Kèm theo đó là một số nhược điểm được ghi nhận như có thể nhuộm màu những dụng cụ, dễ bị bất hoạt bởi protein và các chất hữu cơ khác; không bền với nhiệt, ánh sáng và nước cứng; có khả năng ăn mòn, phải pha loãng lúc cần theo đúng hướng dẫn của nhà sản xuất; không dùng để khử khuẩn cho những ống thông bằng silicon vì có thể làm hỏng ống.

>>>Xem thêm các loại: hóa chất khử trùng

Formaldehyde
Formaldehyde có công thức hóa học là HCHO thường được gọi là formol, dung dịch nước cất 37% hoạt chất gọi là formalin. Hóa chất có tác dụng tiêu diệt vi sinh vật bằng cách alkyl hóa amino và nhóm sulhydrate của protein. Ở nồng độ phù hợp và với phổ diệt khuẩn rộng, chúng có khả năng diệt được cả nha bào. Mặc dù formaldehyde có thể dùng để làm chất khử khuẩn mức độ cao hay chất tiệt khuẩn nhưng thực tế hiện nay rất ít được dùng do hơi hóa chất có tính kích ứng, có khả năng gây ung thư. Ưu điểm của formaldehyde là có phổ diệt khuẩn rộng kể cả nha bào, có giá tiền phải chăng và không ăn mòn nhưng đi kèm một số nhược điểm là hóa chất có khá khí trong, không màu nên khó nhìn thấy; có mùi cay, gây kích ứng; có thể gây ung thư, đột biến gen.

Quaternary ammonium compounds hay hợp chất amoni bậc 4
Đây là tên gọi chung cho những chất có chứa nguyên tử ni-tơ N kết hợp với 4 gốc hữu cơ khác nhau. Loại hóa chất thường được dùng trong y tế là alkyl dimethyl benzyl ammonium chloride, alkyl didecyl dimethyl ammonium chloride và dialkyl dimethyl ammonium chloride. Hóa chất này có cơ chế tác dụng là bất hoạt các enzyme sinh năng lượng, làm đông vón protein và phá hủy màng tế bào của vi sinh vật. Chúng có khả năng diệt được các vi khuẩn, vi-rút thân dầu có vỏ bọc, nấm nhưng không diệt được trực khuẩn lao, vi-rút thân nước không có vỏ bọc và nha bào; đây là mẫu hóa chất khử khuẩn mức độ tốt. Hóa chất được dùng để lau chùi, vệ sinh môi trường bình thường như sàn nhà, tường nhà, đồ đạc, dụng cụ... Một số ít chế phẩm được sử dụng để khử khuẩn các mẫu công cụ y tế không thiết yếu như ống nghe, huyết áp kế... Ưu điểm của hóa chất là ít độc, không gây kích ứng, không mùi, có giá tiền thấp, làm chất tẩy rửa chất hữu cơ tương đối tốt. Tuy nhiên những nhược điểm cũng được ghi nhận là hiệu quả giảm mạnh bởi xà phòng và các chất tẩy rửa khác, độ cứng của nước, chất hữu cơ và các chất dịch chứa nhiều protein; nếu như dùng để lau chùi bề mặt cứng bằng vải bông thì sợi vải sẽ hấp thụ và làm giảm đáng kể tác dụng khử khuẩn; đồng thời phải thay dung dịch thường xuyên và phải pha loãng đúng cách; có tác dụng diệt khuẩn yếu, thường kìm hãm khuẩn nhiều hơn là khử khuẩn.

Công ty An Minh Thức