Nhu cầu vận chuyển hàng hóa từ Nam ra Bắc và ngược lại không ngừng tăng lên. Hàng hóa từ Nam chuyển ra Bắc bao gồm lương thực, nông sản, hàng bách hóa tiêu dùng. Ngược lại, hàng hóa từ Bắc vào Nam gồm nông sản, hàng tiêu dùng, hàng lương thực thực phẩm. Chưa kể một lượng lớn hàng tiêu dùng từ Trung Quốc chuyển tiếp vào Nam.

Địa bàn tỉnh Đồng Tháp không sôi động như “láng giềng” An Giang nhưng đây cũng là một “trạm” để các đối tượng vận chuyển hàng lậu dừng chân, thay đổi chiến thuật, phương thức nhằm đối phó với cơ quan chức năng để vận chuyển hàng lậu về nội địa tiêu thụ.

Có thể nói hệ thống giao thông đường bộ quốc gia (quốc lộ 1) đã đảm nhận tốt vai trò huyết mạch trong việc đảm bảo giao thông vận tải hàng hóa và hành khách cho đến nay. Tuy nhiên, hệ thống giao thông đường bộ chuyển nhà bắc nam bằng tàu hỏa hiện cũng đang bộc lộ những hạn chế đối với sự phát triển kinh tế và đời sống của đất nước.

Những hạn chế của vận tải đường bộ

Cơ sở hạ tầng còn yếu kém và nhiều bất cập. Trên toàn tuyến quốc lộ 1 có nhiều đoạn đường có làn xe khác nhau, tốc độ giao thông khác nhau và hệ thống cầu có tải trọng cho phép cũng khác nhau. Điều này làm hạn chế tốc độ giao thông của phương tiện vận tải, ảnh hưởng đến thời gian vận chuyển.

Ngoài ra, các phương tiện đi đoạn đường dài phải tận dụng sức tải nhằm giảm chi phí cho chủ hàng nên trọng lượng vận chuyển trên xe thường lớn hơn quy định cho phép của hệ thống cầu đường khiến những cây cầu, những đoạn đường quốc lộ 1 mau xuống cấp và hư hỏng.

Chi phí vận chuyển đắt hơn. Giá cước vận chuyển một container 40 feet từ TPHCM đi Hà Nội bằng xe kéo container cao gần gấp 3 lần đi bằng tàu biển.

Phụ thuộc lớn vào thời tiết và thiên tai. Những trận lũ lụt vừa qua làm hệ thống đường bộ tắc nghẽn. Điều đó đã làm gián đoạn việc dich vu van chuyen hang hoa bac nam hay ngược lại. Hình ảnh các đoàn xe tải nối đuôi nhau nằm vài ngày ở Hà Tĩnh hay Ninh Thuận chờ thông đường để tiếp tục cuộc hành trình đã bộc lộ rõ hạn chế lớn nhất của đường bộ.

Vậy nhưng hệ thống đường bộ quốc lộ 1 vẫn phải gồng gánh trên nó phần lớn nhu cầu vận tải hàng hóa và hành khách của đất nước. Lý do có thể thấy là năng lực vận tải biển tuyến Bắc-Nam vẫn còn yếu, không đáp ứng được nhu cầu. Điều bất hợp lý là việc các hãng tàu nội địa không nhận đơn đặt hàng vận chuyển container từ TPHCM đi Hải Phòng. Đơn giản là do lượng đặt hàng nhiều nhưng sức tải của tàu có hạn. Cho nên chỉ những khách hàng thường xuyên của hãng tàu mới được ưu tiên.

Trong khi đó, hiện đang là mùa cao điểm của nhu cầu vận chuyển từ Nam ra Bắc mà đường bộ thì có đoạn chưa thông suốt. Việc để ách tắc vận tải bắc nam uy tín là điều không thể chấp nhận được trong thời đại mà hàng hóa Việt Nam đã có thể đi đến khắp nơi trên thế giới.

Chậm và không ổn định như các tuyến nước ngoài. Thời gian vận chuyển từ TPHCM đi Hải Phòng mất khoảng 3-4 ngày trong khi đó thời gian đi từ TPHCM đến Hồng Kông và Đài Loan không quá ba ngày.

Theo báo cáo của Cục Hải quan các tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Kiên Giang, số vụ việc buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hoá qua biên giới do các đơn vị bắt giữ đều tăng mạnh so với cùng kỳ năm 2013. Điểm qua một số vụ việc cho thấy hoạt động buôn lậu trong mùa khô năm nay vẫn không thể kéo giảm với nhiều lý do như nhu cầu tiêu thụ cao, các lực lượng chức năng tại biên giới không thể “bao sân”, công tác kiểm tra tại thị trường nội địa chưa thường xuyên…


Chưa được đầu tư hợp lý. Năng lực vận tải từ TPHCM đi Singapore và Malaysia đang có dấu hiệu dư thừa do một lượng lớn container của Việt Nam đã được vận chuyển trực tiếp từ Cái Mép đi EU. Vậy mà các hãng tàu Việt Nam lại đưa thêm tàu feeder vào khai thác tuyến này, nghĩa là tạo nên sự dư cung trong khi cầu giảm. Trong khi đó năng lực vận tải tuyến Bắc-Nam vẫn đang còn bị thiếu hụt mà chưa được quan tâm đầu tư thêm.

Dịch vụ vận tải biển nội địa tuyến Bắc-Nam, bao gồm luôn cả cảng điểm giữa tuyến là Đà Nẵng, chưa được sự quan tâm đầu tư đúng mức của các bộ ngành trong chiến lược tổng thể phát triển kinh tế - xã hội.

Do vậy, dịch vụ vận tải biển nội địa chưa thể là một ngành dịch vụ hậu cần đúng nghĩa để hỗ trợ cho sự phát triển của nền kinh tế. Chưa nói đến khía cạnh an ninh và quốc phòng, việc phát triển ngành dịch vụ vận tải biển nội địa, không chỉ cho vận chuyển hàng hóa mà bao gồm cả vận chuyển hành khách, là một đòi hỏi cấp thiết trong việc hoàn thiện hệ thống giao thông vận tải quốc gia (gồm vận tải đường bộ, đường sắt, đường biển và hàng không).
Bài viết khác cùng Box